Trong sự chuyển mình cùng đất nước đổi mới, năm 2011 được chọn là Năm Thanh niên. Bí thư thứ nhất T.Ư Đoàn Võ Văn Thưởng chia sẻ những khát khao, hoài bão của tuổi trẻ cả nước cùng với bề dày 80 năm lịch sử của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh.

Bí thư thứ nhất T.Ư Đoàn Võ Văn Thưởng giao lưu cùng các bạn thanh niên
trong Đêm hội Tuổi trẻ Thăng hoa cùng đất nước. 

Năm của những công trình thanh niên

Năm Thanh niên 2011 có ý nghĩa gì với xã hội nói chung và mang lại điều gì cho thanh niên, thưa đồng chí?

Ban Bí thư T.Ư Đảng đã quyết định năm 2011 là Năm Thanh niên. Quyết định này rất có ý nghĩa vì cụ thể hoá tư tưởng Nghị quyết 25 của BCH Trung ương Đảng khoá X về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh niên thời kỳ đẩy mạnh CNH, HĐH.

Sự đánh giá cao và tin tưởng đó tạo ra cơ hội, môi trường thuận lợi để thanh niên thể hiện trách nhiệm của mình với xã hội, đóng góp vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, vào các mục tiêu phát triển của xã hội, của cộng đồng bằng khả năng, trí tuệ, sức trẻ của mình trong từng lĩnh vực cụ thể.

Thông qua Năm Thanh niên, hy vọng sẽ có nhiều chính sách, nhiều công trình, nhiều thiết chế cụ thể được hình thành để chăm lo, bồi dưỡng thanh niên tốt hơn. Đồng thời đòi hỏi thanh niên đóng góp nhiều hơn, khẳng định nhiều hơn trong các hoạt động xã hội. Đây sẽ thực sự là năm của những công trình thanh niên ghi dấu ấn kỷ niệm 80 mùa xuân của Đoàn.

Xuân này, tuổi trẻ cả nước kỷ niệm 80 mùa hoa của tuổi trẻ, theo đồng chí hình dung, nên lấy hoa gì làm biểu tượng?

Chưa có sự lựa chọn chính thức một loại hoa biểu tượng cho Đoàn, cho tuổi trẻ. Nhưng theo tôi, loại hoa tương xứng với tuổi trẻ, giống với sức trẻ, thể hiện được tinh thần, khát vọng của tuổi trẻ có lẽ là hoa hướng dương; đó là loại hoa có sức sống mãnh liệt, luôn hướng về ánh sáng, hướng về chân lý, về niềm tin lý tưởng, biểu hiện cho những khát vọng lớn lao.

Giá trị về lòng yêu nước

Những giá trị mới của Đoàn tạo nên trong giai đoạn hiện nay là gì, thưa đồng chí?

Trong quá trình phát triển và đổi mới, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh đã góp phần bồi đắp, khẳng định, làm đẹp thêm những giá trị tốt đẹp của các thế hệ thanh niên, cán bộ Đoàn đi trước đã tạo dựng. Đó là giá trị về lòng yêu nước, về tinh thần tiến công cách mạng, về sự trung thành tuyệt đối đối với sự nghiệp, lý tưởng của Đảng, của Bác Hồ.

Đoàn luôn dẫn dắt thanh niên xung kích đảm nhận nhiệm vụ khó, nhiệm vụ mới của cách mạng, vì vậy Đoàn cũng từng bước khơi nguồn, vun trồng, định hình rõ hơn những giá trị mà xã hội đòi hỏi ở thanh niên trong điều kiện mới. Đó là sự năng động, sự thích nghi với môi trường hội nhập quốc tế và cạnh tranh đa dạng... Đặc biệt, đó là tư duy mang tính toàn cầu nhưng lại rất coi trọng những việc làm cụ thể và thiết thực.

Những năm gần đây các phong trào của Đoàn phát triển mạnh mẽ, tạo sức hút và dấu ấn tích cực nhưng mới chỉ thấy rõ nét ở cấp trung ương, tỉnh thành hoặc số huyện thị, dấu ấn giảm dần trên địa bàn xã và thôn xóm. Đồng chí nghĩ sao về điều này?

Đó là điều hạn chế chưa khắc phục được. Phải khẳng định rằng, tuy thời gian qua nhiều chương trình, phong trào, cuộc vận động do Đoàn khởi xướng, tổ chức sát với thực tiễn, phù hợp với tâm lý lứa tuổi thanh niên nên đã được đông đảo đoàn viên thanh niên (ĐVTN) tham gia; đồng thời nhận được sự quan tâm sâu sắc của các cấp ủy Đảng, chính quyền và xã hội.

Vì vậy, các phong trào dễ đi vào cuộc sống và mang lại hiệu quả nhất định. Những nghiên cứu, khảo sát gần đây trong thanh niên ở các đối tượng khác nhau cho thấy thanh niên đã biết đến và tham gia nhiều vào các hoạt động của Đoàn.

Tuy nhiên, tần suất chưa đều và có cảm giác, càng về cấp cơ sở càng bộc lộ rõ hơn một số hạn chế. Điều đó cũng bình thường bởi ở các cơ sở có số lượng ĐVTN ít hơn, điều kiện tổ chức hoạt động khó hơn. Có những làng, xã không còn hoặc chỉ có vài thanh niên bởi với xu hướng đô thị hoá, thanh niên di chuyển mạnh về các đô thị, các thành phố lớn.

Vấn đề đặt ra là phải đào tạo, bồi dưỡng và xây dựng đội ngũ cán bộ cơ sở một cách mạnh mẽ mới có thể triển khai đồng bộ các chương trình hành động, phong trào của Đoàn đến từng địa bàn cơ sở.

Tắm mình trong thực tiễn sinh động

Trong bối cảnh kinh tế - xã hội và tâm lý con người hiện nay phức tạp và đa chiều có làm khó cho giáo dục lý tưởng của thanh niên không, thưa đồng chí?

Công tác giáo dục lý tưởng trong giai đoạn hiện nay khó khăn rất nhiều. Có nhiều lý do, thứ nhất do sự cách biệt tương đối rõ ràng về kinh tế, điều kiện học tập, làm việc, hưởng thụ giữa các đối tượng thanh niên dẫn tới sự cách biệt trong suy nghĩ, nhận thức của thanh niên khác nhau; thứ hai, thanh niên có cơ hội tiếp cận với quá nhiều thông tin, thậm chí là các thông tin trái chiều.

Với lượng thông tin nhiều chiều như vậy, tùy thuộc vào nhận thức, trình độ, tình cảm và suy nghĩ của mỗi người, họ có sự tiếp nhận và chuyển biến thành hành động khác nhau; thứ ba, trong điều kiện thông tin đa chiều thì những kênh truyền thông chính thức của hệ thống chính trị nói chung, của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh nói riêng chưa thực sự tìm được đường đi một cách hiệu quả để đến với các đối tượng thanh niên. Điều đó tạo ra khó khăn lớn trong giáo dục chính trị tư tưởng đối với thanh niên trong giai đoạn hiện nay.

Cách giải quyết của tổ chức Đoàn về vấn đề này như thế nào?

Phải khẳng định giáo dục lý tưởng cho thanh niên, thực hiện chức năng trường học xã hội chủ nghĩa là việc cực kỳ quan trọng mà Đoàn phải kiên trì thực hiện. Đoàn hỗ trợ và khuyến khích những trang mạng xã hội có nội dung tốt mang ý nghĩa giáo dục; thay đổi công tác truyền thông, làm bạn với giới trẻ. Với chức năng là tiếng nói của Đoàn, là diễn đàn của thanh niên, những tờ báo của Đoàn phải tạo ra nhiều tuyến bài hấp dẫn thanh niên.

Nhưng quan trọng nhất là tổ chức và đưa thanh niên tham gia các hoạt động cách mạng bởi giáo dục thông qua hành động là giáo dục lý tưởng tối ưu và hiệu quả cao nhất. Vì chỉ khi thanh niên nhập cuộc, tắm mình trong thực tiễn sinh động của đời sống xã hội, trở thành thành viên tích cực trong cộng đồng thì thanh niên mới có điều kiện nhận thức, hiểu biết, có tình cảm và quyết tâm để hành động.

Hãy là người mở đường

Qua các chuyến công tác, tiếp xúc với du học sinh và giới trẻ Việt Nam ở nước ngoài, đồng chí nhận thấy điểm gì nổi bật và Đoàn có thể là cầu nối giúp họ trở về nước tham gia công cuộc xây dựng đất nước?

Qua gặp gỡ, trao đổi với sinh viên, nghiên cứu sinh Việt Nam tại các nước tôi nhận thấy khát vọng của các bạn là mong muốn học tập tốt, thực hiện những điều có ích cho đất nước. Hiện nay đất nước rất cần nguồn nhân lực có chất lượng cao và sự trở về trên lĩnh vực nào của các bạn cũng rất đáng trân trọng. Trong thời gian qua T.Ư Đoàn luôn làm cầu nối về mặt thông tin giúp các bạn hiểu được tình hình trong nước để có sự lựa chọn đúng đắn.

Tuy nhiên, nhiều bạn trẻ vẫn băn khoăn về cơ chế, chính sách chưa phù hợp. Tôi có nói với các bạn rằng, chúng ta là những người trẻ và tại thời điểm nào đó, các bạn tự hào là người giỏi, người tài năng nữa, vậy thì đừng bao giờ chờ đợi cơ chế để cho mình toả sáng! Tại sao các bạn không trở về, hoà vào công việc để góp phần hình thành nên cơ chế, để cho thế hệ trẻ tương lai được dựa vào đó phát triển.

Tạm biệt năm cũ, tạm biệt những thói tật để nói lời chào năm mới, đó là những gì thưa đồng chí?

Khi nói về thanh niên chỉ nói về những mặt tích cực thì không đầy đủ, mà chỉ nhấn mạnh nhược điểm thì càng trở nên khiếm khuyết. Theo tôi, thói tật không hay ho, khuyết điểm lớn nhất nếu có nằm trong sự lỗi thời của tư duy, suy nghĩ và tầm nhìn của thanh niên chứ không đơn giản ở những biểu hiện trong sinh hoạt hàng ngày.

Dĩ nhiên, đây đó vẫn có một số không nhỏ thanh niên nhậu nhẹt bê trễ, vi phạm trật tự an toàn giao thông, sa vào tệ nạn xã hội, vi phạm pháp luật, lười lao động... những trường hợp đó cần phải đấu tranh, thuyết phục, vận động để từ bỏ thói tật. Nhưng tôi tin rằng, những tích cực luôn có sức sống mạnh mẽ để thanh niên tiến lên, rồi những khuyết điểm sẽ lùi lại phía sau nhường đường cho cuộc sống tiến bộ.

Cuộc sống luôn đòi hỏi mỗi người phát huy ưu điểm và loại bỏ những thói hư tật xấu, vươn tới sự hoàn thiện hơn. Tôi mong rằng thanh niên Việt Nam luôn khát khao vươn lên, luôn đặt ra mục tiêu dài hạn để phấn đấu, đừng vội nản lòng, đừng dễ thất vọng, đừng than thân trách phận mà hãy lạc quan, yêu đời, không cam chịu khó khăn trước mắt để vươn lên, đạt những mục tiêu trong cuộc sống. Điều đó mới thực sự quan trọng.

     Xin cảm ơn đồng chí!