1. M�?đầu
            Học ch�?tín ch�?(HCTC) ra đời �?Hoa K�?t�?cuối th�?k�?19, sau đó đã lan rộng ra nhiều nước trên th�?giới và xâm nhập vào Việt Nam t�?trước 1975. Vì những ưu điểm của nó, phù hợp với quan điểm đổi mới giáo dục nên Nhà nước đã ch�?trương triển khai áp dụng HCTC trong h�?thống các trường đại học, cao đẳng �?Việt Nam. Luật Giáo dục sửa đổi (2005) đã viết: “V�?chương trình giáo dục: đối với giáo dục ngh�?nghiệp, giáo dục đại học có th�?nbsp;được tiến hành theo hình thức tích lu�?tín ch�?hay theo niên chế�? Ngh�?quyết của Chính ph�?s�?14/2005/NQ-CP ngày 02/11/2005 v�?nbsp;đổi mới cơ bản và toàn diện giáo dục đại học Việt Nam giai đoạn 2006-2020 cũng có nêu: “Xây dựng và thực hiện l�?trình chuyển sang ch�?nbsp;đ�?nbsp;đàotạo theo h�?thống tín ch�? tạo điều kiện thuận lợi đ�?người học tích lu�?kiến thức, chuyển đổi ngành ngh�? liên thông, chuyển tiếp tới các cấp học tiếp theo �?trong nước và �?nước ngoài�?
2.Đặc điểm cơ bản khi chuyển đổi phương thức đào tạo theo  HCTC
            Nếu như, trong đào tạo theo học phần - niên ch�? sinh viên phải học theo tất c�?những gì Nhà trường sắp đặt, không phân biệt sinh viên có điều kiện, năng lực tốt, hay sinh viên có hoàn cảnh khó khăn, năng lực yếu. Ngược lại, đào tạo theo H�?thống tín ch�?cho phép sinh viên có th�?ch�?động học theo điều kiện và năng lực của mình. Những sinh viên giỏi có th�?học theo đúng hoặc học vượt k�?hoạch học tập toàn khóa, k�?hoạch học tập từng học k�?theo gợi ý của Nhà trường, đ�?tốt nghiệp theo đúng thời gian chuẩn của chương trình hoặc sớm hơn. Những sinh viên bình thường và yếu có th�?kéo dài thời gian học tập trong trường và tốt nghiệp muộn hơn. Vì th�? sinh viên phải t�?lập k�?hoạch học tập toàn khóa và từng học k�?cho phù hợp với năng lực và điều kiện c�?th�?của bản thân dưới s�?giúp đ�?của giáo viên ch�?nhiệm hay c�?vấn học tập. Toàn b�?h�?thống quản lý đào tạo, quản lý sinh viên vì th�?phải vận hành theo yêu cầu riêng của từng sinh viên làm cho quá trình quản lý tr�?nên hết sức phức tạp so với đào tạo theo học phần - niên ch�? Chương trình đào tạo của tất c�?các ngành đều phải cấu trúc lại theo hướng mô đun hóa thành những học phần; lịch trình giảng dạy phải thực hiện hết sức chính xác, không được đổi gi�?hoặc b�?gi�? mỗi giảng viên, mỗi sinh viên đều có thời khóa biểu riêng, không theo một quy luật nào c�?v.v. Vì th�? nếu trước kia sinh viên phải “chạy�?theo k�?hoạch của nhà trường thì bây gi�?nhà trường phải “chạy�?theo k�?hoạch của từng sinh viên. Khi triển khai đào tạo theo H�?thống tín ch�? trong học k�?th�?nhất và th�?hai, các nhà trường đều gặp phải những khó khăn nhất định, đó cũng là điều tất yếu, vì đào tạo theo H�?thống tín ch�?yêu cầu một h�?thống quản lý khoa học, chặt ch�? linh hoạt và mềm dẻo. Đào tạo theo tín ch�?còn đòi hòi c�?người dạy và người học phải thay đổi cách tư duy, đổi mới phương pháp dạy và học t�?b�?động sang ch�?động một cách nghiêm túc. Đào tạo theo h�?thống tín ch�? ch�?có th�?thành công, đi vào th�?ổn định và phát triển cần có s�?đồng thuận và quyết tâm cao của c�?h�?thống chính tr�?Nhà trường; có s�?ch�?đạo rất kiên quyết và khoa học của Ban giám hiệu, đặc biệt là vai trò lãnh đạo của đồng chí Hiệu trưởng, s�?phối hợp đồng b�?giữa các đơn v�?trong trường, đội ngũ giảng viên nhận thức được trách nhiệm và tham gia vào quá trình đào tạo một cách t�?giác, bằng c�?tấm lòng của người thầy.
3. Điều kiện đ�?thực hiện HCTC
            3.1. Có đội ngũ cán b�?đáp ứng yêu cầu đào tạo theo tín ch�?/em>: Đội ngũ này phải hiểu đúng và đầy đ�?v�?HCTC. Phải có tài liệu hướng dẫn chi tiết v�?t�?chức và quản lý đào tạo theo h�?thống tín ch�? t�?chức nhiều hội thảo, to�?đàm trong đội ngũ cán b�?quản lý, giảng viên, chuyên viên với s�?tham gia, hướng dẫn của các chuyên gia. Cần thành lập một nhóm chuyên gia tìm hiểu v�?vấn đ�?này: thu thập và nghiên cứu các tài liệu trong và ngoài nước v�?HCTC; tìm hiểu tình hình t�?chức đào tạo theo tín ch�?của các trường đại học, cao đẳng  trong nước; t�?chức hội thảo trong nhóm v�?tín ch�?và l�?trình chuẩn b�?đào tạo theo tín ch�? biên soạn tài liệu hướng dẫn t�?chức và quản lý đào tạo theo HCTC. Sau khi nhóm chuyên gia hoàn thành các công việc trên s�?t�?chức các cuộc hội thảo trong đội ngũ cán b�?quản lý, giảng viên và nhân viên đ�?mọi người hiểu v�?HCTC và đóng góp cho d�?thảo l�?trình chuyển đào tạo theo niên ch�?nbsp;sang đào tạo theo tín ch�? C�?th�?
            - Các giảng viên phải hiểu biết v�?các phương pháp dạy - học, kiểm tra - đánh giá tiên tiến như yêu cầu của h�?thống tín ch�?và có k�?năng s�?dụng các thiết b�?giảng dạy hiện đại. Đ�?có điều kiện này, nhà trường phải t�?chức các đợt tập huấn cho đội ngũ giảng viên v�? biên soạn các bài giảng, h�?sơ môn học, h�?sơ giảng dạy theo cách tiếp cận mới của triết lý HCTC, các phương pháp dạy - học, kiểm tra - đánh giá tiên tiến.
            - Các chuyên viên của các phòng, trung tâm được trang b�?kiến thức v�?phương thức quản lý theo HCTC, v�?k�?thuật xây dựng thời khoá biểu môn học (lớp học phần) theo đăng ký của người học và h�?thống phần mềm công ngh�?thông tin đáp ứng công việc ấy.
            - Có đ�?đội ngũ c�?vấn am hiểu v�?chương trình đào tạo đ�?hướng dẫn người học chọn môn học và xây dựng k�?hoạch học tập.
            3.2. Có một ban ch�?đạo chuyển đào tạo theo niên ch�?nbsp;sang đào tạo theo tín ch�?�?cấp trường: Ban ch�?đạo do Hiệu trưởng hoặc phó Hiệu trưởng ph�?trách, các u�?viên là các trưởng Phòng, Khoa (B�?môn), ch�?tịch Công đoàn cơ s�? bí thư Đoàn TNCS H�?Chí Minh, và một s�?thành viên khác do Hiệu trưởng quyết định. Ban ch�?đạo phải xây dựng k�?hoạch chuyển đổi đào tạo theo niên ch�?nbsp;sang đào tạo theo tín ch�?và trình k�?hoạch đ�?Hiệu trưởng xem xét, phê duyệt. Trong k�?hoạch cần một l�?trình thực hiện (nội dung công việc, đơn v�?thực hiện, thời gian thực hiện và d�?trù kinh phí cho từng công việc). Mỗi mảng công việc phải thành lập tiểu ban. Trưởng tiểu ban do phó hiệu trưởng hoặc trưởng phòng, giám đốc trung tâm, trưởng khoa (b�?môn) ph�?trách. Căn c�?vào k�?hoạch nhà trường, trưởng các tiểu ban xây dựng k�?hoạch thực hiện trình hiệu trưởng phê duyệt và t�?chức thực hiện
            3.3. Xây dựng chương trình đào tạo theo HCTC: Xây dựng  chương trình đào tạo cũng là dịp đ�?chúng ta nghiên cứu và vận dụng các lý luận v�?thiết k�?chương trình hiện đại theo chuẩn của các trường đại học, cao đẳng tiên tiến, đáp ứng được yêu cầu hiện tại và tương lai của đất nước đối với ngành đào tạo và yêu cầu hội nhập quốc t�? Khi xây dựng khung chương trình đào tạo theo HCTC nên rà soát lại đ�?b�?bớt những môn không cần thiết, b�?sung cập nhật các môn học mới hơn, k�?thừa những yếu t�?tích cực, phù hợp của khung chương trình đào tạo hiện có. Cấu trúc các chương trình có tính đồng nhất và liên thông theo khối, nhóm, ngành và chuyên ngành; xây dựng ngành chính ngành ph�?và song ngành mềm dẻo;
            3.4.  Xây dựng chương trình chi tiết từng môn học trong chương trình đào tạo theo tín ch�?của mỗi ngành đào tạo và được công b�?rộng rãi.
            3.5. Xây dựng đ�? giáo trình, bài giảng, tài liệu tham khảo cho mỗi môn học; xây dựng và phát triển h�?thống học liệu điện t�?thông qua thư viện điện t�? Xây dựng, nâng cấp h�?thống Công ngh�?thông tin trong trường phục v�?tốt cho mọi thành viên trong h�?thống đào tạo và quản lý;
            3.6. Xây dựng các văn bản quy định liên quan tới việc t�?chức đào tạo theo tín ch�?
            3.7. Có đ�?điều kiện vật chất tối thiểu đạt yêu cầu đào tạo theo tín ch�?
            - Đ�?thiết b�?giảng dạy hiện đại giúp giảng viên đ�?mất thời gian viết bảng hoặc trình bày, giảng giải trên lớp;
            - Đ�?phòng học (lớn, nh�? hội trường, phòng thí nghiệm, phòng đọc �?thư viện đ�?b�?trí lớp học theo yêu cầu đăng ký của sinh viên và tạo điều kiện cho sinh viên t�?học ngoài gi�?lên lớp.
            - Có h�?thống phần mềm, cơ s�?d�?liệu quản lý đào tạo và sinh viên theo h�?thống tín ch�?
4. Kết qu�?triển khai của Nhà trường
            Ngay t�?năm học 2010-2011, Nhà trường đã xây dựng k�?hoạch chuyển đổi phương thức đào t�?niên ch�?sang học ch�?tín ch�?theo s�?ch�?đạo của B�?Công Thương, B�?Giáo dục và Đào tạo, đó là:
            - Thành lập Ban ch�?đạo của Nhà trường do thầy Hiệu trưởng TS. Nguyễn Đức Tính làm trưởng ban;
            - Thành lập các Tiểu ban đ�?lập k�?hoạch, ch�?đạo thực hiện các nội dung theo nhóm công việc, gồm: ban xây dựng chuyển đổi chương trình đào tạo, ban xây dựng quy ch�?đào tạo và các văn bản cần thiết cho học ch�?tín ch�? ban xây dựng cơ s�?vật chất, ban ch�?đ�? và ban tài chính;
            - T�?chức họp Ban ch�?đạo đ�?sơ kết  giai đoạn và điều hành tổng s�?08 phiên;
            - Xây dựng, cấu trúc lại 09 chương trình giáo dục ngành và chuyên ngành trình đ�?đại học, 17 chương trình giáo dục ngành và chuyên ngành trình đ�?cao đẳng; t�?chức biên soạn và ban hành 248 chương trình chi tiết học phần trình đ�?đại học, 444 chương trình chi tiết trình đ�?cao đẳng;
            - Ban hành Quy ch�?đào tạo theo HCTC của trường đại học Công nghiệp Quảng Ninh kèm theo Quyết định s�?331/QĐ-ĐT ngày 8 tháng 7 năm 2011 và Quy ch�?v�?C�?vấn học tập theo Quyết định s�?332/QĐ-ĐT ngày 8 tháng 7 năm 2011 của Hiệu trưởng;
            - Đầu tư, tiếp nhận, t�?chức tập huấn, vận hành và khai thác phần mềm quản lý đào tạo theo HCTC do Công ty CMCsoft chuyển giao cho Nhà trường; t�?chức cho 120 lượt giảng viên, cán b�?quản lý, các b�?phận nghiệp v�?�?đi  tập huấn thăm quan các trường tại Hà Nội có kinh nghiệm t�?chức đào tạo theo HCTC;
            - Đầu tư cải tạo 07 phòng học lớn, 01 hội trường, 19 phòng học bình thường; lắp đặt đầy đ�?các trang thiết b�?h�?tr�?giảng dạy và học tập như: phông-máy chiếu, máy vi tính, h�?thống âm thanh, ánh sáng, thông gió�?br />            - B�?sung cơ s�?vật chất v�?trang thiết b�?thực hành, h�?thống công ngh�?thông tin, phòng học với tổng kinh phí đầu tư ban đầu gần 5 t�?đồng;
            Đ�?triển khai đào tạo theo HCTC đảm bảo chất lượng, Nhà trường đã thành lập Ban ch�?đạo t�?chức đào tạo theo HCTC, tiếp tục đầu tư cơ s�?vật chất, học liệu và triển khai các giải pháp có tính đồng b�?nhằm t�?chức tốt theo tiến trình đào tạo các chương trình giáo dục.
5. Những vấn đ�?hạn ch�?và giải pháp khắc phục
            Trong năm 2012 nhà trường đã m�?các hội ngh�?quan trọng, đó là: Hội ngh�?�?em>đánh giá v�?triển khai, t�?chức đào tạo, nâng cao chất lượng đào tạo trình đ�?đại học, cao đẳng h�?chính quy theo HCTC�?t�?chức ngày 27/8/2012; Hội ngh�?�?em>Công tác quản lý giáo dục học sinh sinh viên�?t�?chức ngày 28/11/2012. Qua hội ngh�?đã xác định được những thuận lợi khó khăn, các hạn ch�?và tồn tại trong t�?chức các hoạt động đào tạo, quản lý giáo dục HSSV theo học ch�?tín ch�? cũng như đ�?xuất các giải pháp khắc phục trong thời gian tới. Có th�?nêu một s�?điểm cơ bản như sau.
            - Việc thay đổi phương pháp dạy và học (học tích cực) của giảng viên và sinh viên chưa tích cực, có phần chậm đổi mới; một s�?b�?phận có nhận thức chưa đầy đ�?v�?phương pháp dạy học tích cực, ch�?hiểu đơn giản là s�?dụng trang thiết b�?trình chiếu và các slide nhằm rút ngắn thời gian trên lớp. Do vậy tùy theo đặc điểm các học phần, các b�?môn, đơn v�?đào tạo cần tăng cường sinh hoạt xây dựng học thuật thông qua hội giảng, thi đua soạn bài giảng điện t�?có chất lượng đ�?s�?dụng chung cho học phần�?nbsp;    
            - V�?phát triển và khai thác s�?dụng h�?thống tài liệu học tập: h�?thống bài giảng, giáo trình, tài liệu tham khảo một s�?học phần chưa đầy đ�? học liệu điện t�?chưa được quan tâm xây dựng; ý thức tích cực, ch�?động trong thu thập tài liệu, t�?học của sinh viên thấp nên việc khai thác học liệu chưa hiệu qu�? Do vậy cần tạo nên phong trào xây dựng và phát triển h�?thống học liệu t�?th�?mạnh của từng thành viên trong b�?môn mà hạt nhân là giảng viên có nhiều kinh nghiệm giảng dạy học phần. Phát động phong trào t�?học, trao đổi kinh nghiệm học tập, t�?chức các buổi sinh hoạt chuyên đ�? đẩy mạnh phong trào nghiên cứu khoa học trong sinh viên�?br />            - Công tác quản lý và giáo dục sinh viên theo HCTC còn nhiều lúng túng trong h�?thống quản lý, đặc biệt đối với đội ngũ C�?vấn học tập. Nguyên nhân cơ bản là do s�?nhận thức v�?s�?khác nhau giữa HCTC và niên ch�?chưa đầy đ�? Chính vì đó, phương thức quản lý giáo dục chưa có s�?chuyển đổi có tính đồng b�?với phương thức đào tạo theo HCTC. Thời gian tới cần thay đổi phương thức quản lý sinh viên phù hợp hơn, đặc biệt cần liên kết các khâu trong h�?thống quản lý (quản lý đào tạo, quản lý HSSV�?; cần xây dựng và khai thác h�?thống ICT (trong đó có c�?phần mềm quản lý theo HCTC) có hiệu qu�?
            - S�?lượng giảng viên chưa đ�?v�?s�?lượng đ�?đáp ứng được yêu cầu, đồng thời chưa có nhiều  giảng viên dạy được nhiều học phần, một học phần được nhiều giảng viên dạy (cá biệt có học phần ch�?có một giảng viên cơ hữu ph�?trách). Điều đó gây khó khăn trong lập k�?hoạch học v�? b�?động khi triển khai và khó khăn khi điều chỉnh k�?hoạch. Trong thời gian tới các b�?môn cần có k�?hoạch rà soát, điều chỉnh, b�?sung đ�?mềm dẻo trong phân công giảng dạy học phần.
            - Trong HCTC, việc thu học phí s�?thuận lợi hơn so với niên ch�? do học phí phải nộp t�?l�?với khối lượng các học phần đăng ký học, quản lý việc thu học phí được thực hiện liên kết các môđun của phần mềm quản lý đào tạo (kiểm duyệt điều kiện d�?thi theo đều kiện nộp học phí, công khai các khoản phải nộp tại tài khoản của Sinh viên), xét học v�?theo học kỳ…Tuy nhiên, việc thu học phí còn chưa đáp ứng được yêu cầu và quy định của nhà trường. Cần phải phát huy tính tích cực của phần mêm quản lý, cũng như công khai hóa các khoản công n�?của sinh viên, thông tin kịp thời công n�?tới gia đình sinh viên�?br />6. Kết luận
             1) HCTC là một học ch�?mềm dẻo, tăng cường tính ch�?động, t�?học, t�?nghiên cứu của sinh viên; nhà trường, giảng viên tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho sinh viên tích lu�?kiến thức, k�?năng; đồng thời HCTC cũng quản lý chặt ch�?quá trình học tập của từng sinh viên đ�?đảm bảo chất lượng đào tạo. Các điều kiện cần thiết đ�?chuyển t�?đào tạo theo niên ch�?nbsp;sang đào tạo theo HCTC là s�?thống nhất cao trong đội ngũ cán b�?quản lý viên chức và giảng viên toàn trường, nhận thức v�?HCTC, v�?những công việc cần chuẩn b�? l�?trình thực hiện các công việc ấy và sau đó triển khai công tác chuẩn b�?chu đáo, toàn diện các lĩnh vực.
2) Mặc dù gặp nhiều khó khăn tr�?ngại, nhưng với s�?quyết tâm cao của tất c�?các thành viên trong nhà trường, s�?ch�?đạo quyết liệt của Ban giám hiệu. Việc chuyển đổi đào tạo t�?học ch�?niên ch�?sang HCTC đã thành công bước đầu; mặc dầu còn nhiều vấn đ�?cần giải quyết tiếp đ�?hoàn thiện và củng c�? nhưng chúng ta đã có nhiều kinh nghiệm, nhiều cán b�?giảng viên trưởng thành trong quá trình chuyển đổi, nhất là đội ngũ tr�?có điều kiện tiếp cận một học ch�?tiên tiến ngay t�?đầu s�?nghiệp s�?nhanh chóng khẳng định được mình trong tương lai;
3) Công việc tiếp theo là t�?chức triển khai thực hiện các chương trình giáo dục theo HCTC. Đến thời điểm hiện tại (tháng 9-2012) các chương trình đào tạo đã t�?chức vận hành được 1 năm cho trình đ�?đại học khóa 4 và cao đẳng khóa 21. Đây là công việc rất khó khăn, cần s�?ch�?đạo sát sao, quyết liệt của h�?thống t�?chức Đảng, chính quyền, đoàn th�? s�?c�?gắng của đội ngũ cán b�?quản lý, giảng viên, nhân viên trong tất c�?các đơn v�?đào tạo theo tiến trình đào tạo.
Toàn b�?công việc chuyển đổi t�?học ch�?niên ch�?nbsp;sang HCTC và t�?chức thực hiện các chương trình đào tạo nếu tiến hành khẩn trương, tích cực cũng phải mất ít nhất 3-4 năm. Khi việc chuẩn b�?hoàn tất cho một chương trình đào tạo, tức là các điều kiện đã sẵn sàng, việc t�?chức đào tạo theo tín ch�?s�?thực s�?mang lại kết qu�?như mong muốn. Do đó, đ�?thành công trong việc đào tạo theo HCTC, cần phải có nhận thức đúng đắn và tham gia tích cực của tất c�?các thành viên trong nhà trường. Đặc biệt nhấn mạnh đến vai trò nòng cốt của lãnh đạo Nhà trường trong việc đầu tư các nguồn lực, cũng như làm lan tỏa, thu hút s�?tham gia của đội ngũ cán b�? giảng viên, nhân viên và sinh viên trong nhà trường hướng tới chất lượng, phát huy tính tích cực của HCTC.
 
TÀI LIỆU THAM KHẢO
 
[1]. Ngh�?quyết s�?14/2005/NQ-CP của Chính ph�? ngày 02/11/2005 v�?nbsp;đổi mới cơ bản và toàn diện giáo dục đại học Việt Nam giai đoạn 2006 - 2020;
[2]. Quyết định s�?43/2007/QĐ-BGD&ĐT ngày 15/8/2007 của B�?Giáo dục và Đào tạo v�?việc ban hành Quy ch�?nbsp;đào tạo đại học và cao đẳng h�?chính quy theo h�?thống tín ch�?
[3]. GS. TSKH Lâm quang Thiệp và nhiều người khác, Tài liệu bồi dưỡng nghiệp v�?t�?chức đào tạo theo học ch�?tín ch�?các học viện, trường đại học, cao đẳng, Học viện Quản lý giáo dục, 2008;
[4]. Các báo cáo tại hội ngh�? đánh giá v�?triển khai, t�?chức đào tạo, nâng cao chất lượng đào tạo trình đ�?đại học, cao đẳng h�?chính quy theo HCTC�? �?em>Công tác quản lý giáo dục học sinh sinh viên�?